Nieuwsbericht van RTV Oost
Het aantal scheepswerven in Nederland holt achteruit, maar een Zwols bedrijf beschikt over een mogelijke oplossing voor de teloorgang van de sector. Dat leidt tot enthousiasme van Kampen tot de Amerikaanse marine. Over hoe een klein IT-bedrijf van 25 man op een Zwols bedrijventerrein een hele industrie in Nederland – en zelfs Europa – overeind probeert te houden.
Klinkende hamers die klappen tegen metaal en het brommende geluid van een lasapparaat weerkaatsen in de grote bouwhal van Thecla Bodewes Shipyards in Kampen. Hier bouwen ze schepen, flinke jongens. Ditmaal een van honderd meter lang en zo’n 35 meter hoog. Zulk werk doen ze hier al jaren, en zullen ze ook nog jaren willen blijven doen. Maar toch verandert er van alles.
En daar komt het – nu nog kleine – Zwolse bedrijf Floorganise om de hoek kijken. Anoniem gevestigd op bedrijventerrein Marslanden en voor het grote publiek onbekend. Maar het is een van de tien ‘groeiparels’ van de Regio Zwolle en kan een cruciale rol gaan spelen in het behoud van scheepswerven in Nederland. Want dat is geen vanzelfsprekendheid.
Scheepsbouw aan lager wal
Scheepswerven zitten in Nederland al jarenlang in zwaar weer. De concurrentie vanuit Azië is enorm toegenomen: waar Europa in de jaren 80 nog 45 procent van het marktaandeel in handen had, is daar nu nog slechts 4 procent van over. Nog wat meer cijfers: schepen uit West-Europa zijn 20 tot 40 procent duurder dan schepen uit Azië.
“Dit pakt desastreus uit als we het tij niet weten te keren“ – Kabinetsgezant maritieme industrie
“Dit pakt desastreus uit als we het tij niet weten te keren”, sprak Marja van Bijsterveldt afgelopen jaar dan ook. Vanuit Den Haag is zij speciaal aangesteld als speciaal kabinetsgezant voor de maritieme industrie. Het Rijk en de sector investeren de komende jaren tientallen miljoenen euro’s om de scheepsbouw in Nederland overeind te houden.
Kortom: de problemen zijn groot.
Bakens verzetten
En dan is daar het Zwolse bedrijfje, dat scheepswerven voorhoudt dat ze 15 tot 20 procent efficiënter kunnen werken. Hoe? “Alles automatiseren wat kan, en een scheepswerf papierloos maken”, vertelt eigenaar Ronald de Vries. Zijn bedrijf ontwikkelde er speciale software voor. Zodat het bouwen van een schip sneller kan. “In dezelfde tijd kan je dan 15 à 20 procent meer schepen bouwen dan nu. Daar draait het om. Zodat we in Europa deze industrie kunnen behouden.”
“In dezelfde tijd kan je meer schepen bouwen, daar draait het om“ – Ronald de Vries, Floorganise
Ook in Kampen verwachten ze de voordelen te ervaren. “Je moet je voorstellen dat voor één schip, de stapel papieren een meter hoog is”, schetst Enrico Goosen van TB Shipyards. “Dat gaat dankzij het nieuwe systeem allemaal digitaal. Als je iets nodig hebt, staat het direct voor je klaar. Moet een tekening aangepast worden, dan is dat zo geregeld, direct voor iedereen. Het scheelt enorm veel zoekwerk en gedoe.”
| ‘Groeiparel’ uit Regio Zwolle Samen met negen andere ‘scale-ups’ – (startende) bedrijven die de potentie hebben om snel en flink te groeien – maakt Floorganise deel uit van een project vanuit Regio Zwolle: Snel Succesvol Scalen. Daarin krijgen ze coaching en begeleiding bij het maken van hun groeiplannen, via adviseur Martin Landkroon.“Scheepswerven in Nederland maken producten van hoge kwaliteit, maar ook tegen hoge kosten. Dit bedrijf zorgt ervoor dat die kosten omlaag gaan, waardoor de concurrentiepositie verbetert. Ze zitten al over de landsgrenzen en hebben echt de potentie om op Europees niveau marktleider te worden. Maar dan moeten ze wel groot durven denken, dat is eigenlijk de voornaamste tip die ik ze meegaf. Daar kijken investeerders ook naar: niet alleen maar kleine stapjes zetten, flink doorgroeien.”De groei is al ingezet: inmiddels is ook een kantoor in Spanje geopend en het bedrijf draait al een omzet van boven de één miljoen euro. De Vries: “Die magische grens is bereikt. We verdubbelen sinds 2017 elke twee jaar en dat tempo willen we volhouden. Niet alleen voor een hogere omzet, maar ook omdat we dan de mogelijkheden om talent aan te trekken. Want onze software moet steeds geavanceerder en specialistischer worden. Zodat we wereldwijd kennisleider kunnen zijn.” |
Naast het digitaliseren gaat het ook om automatisering en inzicht krijgen in het werkproces. “We brengen alles in kaart”, legt De Vries uit. “Daardoor kunnen we veel informatie teruggeven aan de werkvloer: wat zijn de risico’s, welke risico’s komen er misschien aan, hoe zit het werkproces precies in elkaar, waar kan het efficiënter?”
Amerikaanse marine
Wie gebruik maken van de techniek? Inmiddels zo’n 15 werven in Nederland, nog een aantal in Europa en ook in Amerika slaat het aan. “Aluminiumbouwers die kustwachtschepen maken, binnenvaart, zeegaande vrachtschepen, superjachten”, somt De Vries de klanten op. “En in Amerika leveren we tools voor een werf die de reparaties uitvoert voor de Amerikaanse marine. Ook met de marine zelf, waar ze hun nucleaire vloot van onderhoud en reparatie voorzien, hebben we inmiddels contact.”
Toch voelt het bijna te simpel. Digitaliseren, dat mag ook tijd worden. “Tja, scheepswerven lopen soms wat achter de muziek aan”, lacht Goosen. “Dat komt ook door regelgeving, we willen graag. En wij zijn ontstaan uit verschillende werven, dus het komt wat later dan gepland.”
De oplossing
Hij ziet veel in het nieuwe systeem, afkomstig uit die andere Hanzestad. “Ja, dit kan weleens de oplossing zijn. Het logistieke proces zal verbeteren, waardoor wij sneller een schip kunnen afmaken dan de concurrentie uit het verre oosten. Het is een manier om deze maakindustrie overeind te houden.” Bij Floorganise blijven ze bescheiden. “Het kan een onderdeel zijn van de oplossing. Ook Europese regelgeving over oneerlijke concurrentie van buiten moet gaan helpen. Nederland focust zich op de industrie. Wat dat betreft keert het momentum voor de scheepsbouw. Als wij daar een rol in kunnen spelen, is dat hartstikke mooi.”